Joliji Baneti

23/09/2011 16:13

Kera hariho umwana w'ikizeze, akitwa Joriji Baneti. Umunsi umwe, nyina amwohereza kumugurira inshinge ku isoko. Umwana aragenda, amaze kuzigura, agaruka azipfumbase mu gipfunsi.

Ageze mu nzira, abona inyoni yafashwe n'umushibuka iruhande rw'ikirundo cy'ibyatsi byumye. Ariyamirira ati «yoo! Mbega inyoni nziza! Kereka nyifashe»! Agira za nshinge azishinga muri bya byatsi, yanga ko zimubuza gukoresha amaboko yombi. Amaze gufata ya nyoni agaruka gushaka inshinge muri bya byatsi. Atazibuze ga! Arashaka, arashakaaa... Aho mugabo abona rumwe, izindi arazibura!

Bigeze aho, nk'aho yagatashye, aribwira ati «Mama ndamuzi, arantonganya ndetse arankubita. Reka nshire ubute nzishake, sinamukira!» Dore rero na we ngo yungutse ubwenge, ashinga ku byatsi abiha inkongi ngo aze gushakira inshinge mu ivu. Mbese ubwo yari kuzibona? Erega ntiyari ikizeze, yari akabije!
Nuko amaze guheba, ataha yifashe mapfubyi. Nyina yumvise uko byagenze, ararakara, niko kumubwira ati «wa cyontazi we, imifungo ibiri y'ishinge ni yo wagombye gushinga mu kirundo cy'ibyatsi? .
Wabaye wazitungaga ku kuboko kw'ishati ? Pu ! ! Dore enda jya gutyarisha iyi suka, cyangwa na yo uyite!»

Joriji isuka arayibatura, agenda yishimye, kuko nyina atamukubise. Aho muzi uko yabigenje bamaze kumutyariza? Umusa w'isuka yawushinze mu kuboko kw'ishati irashishimuka.
Nyina amukubise amaso, n'ishati yacitse, atera hejuru ati «wa njiji we, urabona ngo urapfumura umwambaro wawe? Wabaye watwaraga iyo suka ku rutugu! Cyono jya gucyura ingurube iri hepfo hariya mu njumbure!»

Joriji agenda ubwo; abonye ingurube, yibuka ibitutsi bya nyina, niko kuyiterera ku rutugu. Ya ngurube igira ugutwi kwa Baneti irakuha. Noneho nyina amubonye induru ayivaho, ati «yobobobo!! Wa gipfu we, ingurube yarinze kuguca ugutwi ureba iki? Wabaye wazaga uyikurura inyuma yawe? Ntacyo uzimarira, noneho ndahebye! Cyono jya kwa Veronika gutira inkono yo guteka inyama!»

Joriji Baneti yiruka ubwo no kwa Veronika mu gacyamo. Amaze gushyikira inkono, ashumika umugozi mu mukondo, agenda ayikurura inyuma ye. Hogi, Hogi, Hogi!!! Igikono na cyo kiramuhima, kigenda cyenda kumuca ibitsi inzira yose.
Ageze mu irembo; nyina amukubise amaso, ati «shyuu ! Joriji we nibakureke, uri inka mu zindi! Nanjye ngo uri inka. Ashwi na yo ntuyigejejeho! Nkuyeyo amaso, sinzasubira kukwakura; ejo ntaziruka ku gasozi kubera wowe!»

 



Nyamara nta mubyeyi ucika ku mwana we. Baca umugani ngo «ubyaye ishyano araryonsa». Bwagiye kwira, nyina aramubwira, ati «mwana wanjye, ni wowe mfite wenyine, ni wowe nkunda, ntukababazwe n'uko ngutuka; mba ngira ngo uce akenge nk'abandi bana. None dore ngiye kugura umunyu n'urusenda byo gushyira mu nyama kugira ngo zize kuryoha, usigare unshaniye ndatebuka. Nubona inkono igiye gukama ntaraza, wongeremo utuzi dukeya. Uramenye ntushyiremo menshi ataza kubishya umufa!»

Nyina amaze kugenda Joriji asigara ku nkono, ahutagira umuriro, acucagira amazi make muri ya nkono. Bigeze aho agira inyota nuko ajya kunywa divayi. Idebe rya divayi ryari riteretse ku gisanduku hamwe n'andi, rifungurirwa mu ndiba uruhande rumwe.

Amaze gufungura ngo anywe, yumva umurangu uratunguye. Ahaguruka bwangu yibagirwa gusiga afunze rya debe, ajya gucurira amazi mabisi muri za nyama. Agarutse kunywa divayi, asanga yashiriye hasi. Atera hejuru, ati" ye baba we, noneho mama aranyica !" Aratekereza ati «ibyiza ni ukubihisha.»

Nuko akurengera ku mufuka w'ifu ayinyanyagiza mu kiziba cya ya divayi.

 



Wa mubyeyi abonye ko umuhungu we amukurikiye, aramukomera, ati « uragwa hehe Joriji we? Pfa gusiga ushitse urugi wa cyontazi we!» Nuko Baneti arakimirana n'imuhira, agira rwa rugi arushikanuza ku mulyango, aruterera ku mutwe, akurikira nyina. Undi ashubije amaso inyuma, abona Baneti n'urugi ku mutwe, arumirwa ati« iri shyano ndarikika nte!»

- Wa kizeze we, ni nde ukubwiye gushikuzaho urugi?
- None se si wowe umbwiye ngo ndushike ?
- Sinari nkubwiye ko urukururiraho gusa, kugira ngo nibura dusige rwegetse ku mulyango?
- Nuko rero numvise nabi. None se mbigire nte?
- Shyuuu! Ni ishyano, rimwe ribi ritagira gihanura!

Nuko Joriji na nyina barakomeza baragenda. Hashize umwanya, bumva amajwi y'abantu imbere yabo. Nyamugore ubwoba buramutaha, nuko abwira Umuhungu weati « turashize; reka twurire igiti, abo wumva ni abanijoro»

 



Hashize umwanya, Joriji abwira nyina ati « mawe! Ndakubwe; ndumva nshaka kunyara, kandi sinshobara kwihangana. »
-Ikomeze wa kiroge we batatwica!
- Sinabishobora, kandi sinagerageje kwihangana kera gake! Uruhago rurenda guturika. Birabe uko byakabaye!

Agize ngo ararekura, inkari zose ziboneza muri nkono y'ibisambo. N'aho bya bindi « ego ko, ngaho rero imvura yagwa! Eee! Irahise uno mwanya! Ahari ni intonyanga. Ntacyo bitwaye ariko! Ikivuye mu ijuru kikagwa mu nkono kiba ari cyiza.» Ibisambo ntibyabyitaho, byikomereza kubarura amafaranga; ni na cyo cyari kibibabaje ngo hatagira ikizimba ibindi mu migabane.

Joriji amaze akanya, yongera kongorera nyina ati « ntabwo urugi rurandemereye; ibinya bimaze kuza mu mitsi, ndumva rwenda kunshika.»Nyina aramutwama ati «rukomeze wa kivurne we, batatugirira nabi. »
Urugi rumanuka hejuru no hagati ya bya bisambo ngo « pi ! »
Umutima ubihubukamo, bikwirwa imishwaro,byiruka amasigamana. Kibuno mpa amaguru, kibuno mpa amaguru! Bigenda bitarora inyuma; bimwe biti « twakurikiwe.» Ibindi biti «ijuru rigiye kutugwira!»

Joriji na nyina babonye byirutse bamanuka ubwo batangira kuyoragura bya bifaranga. Buzuza imifuka, ibindi babitonda ku rugi, bafatanya kurwikorera, basubira imuhira bishimye.